14 HetWaterschap DE POLITICUS DOOR WILLEM PEKELDER B ij het gemeentehuis van Rozendaal bel je nog ouderwets aan de achterdeur. En die wordt opengedaan door niemand minder dan de wethouder zelf. We zijn hier in de kleinste gemeente van het Nederlandse vasteland: 1500 inwoners. Maar ook de rijkste. En dat laat zich aanzien. Het monumentale raadhuis ligt recht tegenover het 14e-eeuwse Kasteel Rosendael, van waaruit de gemeente tijdenlang werd geregeerd. De kasteelheren Van Pallandt waren bijna automatisch tegelijkertijd burgemeester. Vanaf halverwege de 19e eeuw tot 1978 stonden alleen adellijke burgemeesters aan het roer van de Gelderse gemeente. De laatste was mevrouw H.L.M. Flugi van Aspermont-d’Hangest barones d’Yvoy van Mijdrecht, die Rozendaal tien jaar lang diende. Ook op politiek gebied is Rozendaal tamelijk uitzon- derlijk. “Er zitten drie plaatselijke groeperingen in de gemeenteraad”, vertelt wethouder George van Gorkum (63), nadat hij ons in de hal heeft begroet en excuses over onze te vroege komst vrolijk heeft weggewuifd (“Prima, we kunnen meteen beginnen”). “Rozendaal is ontstaan uit een aantal sprengen die hier samenkomen, en waar de hertog van Gelre zo’n zeven- honderd jaar geleden zijn kasteel bouwde”, doceert hij een stukje geschiedenis. “Eeuwenlang werkte iedereen die hier woonde voor het kasteel: boswachters, grafdel- vers, ja zelfs de dominee, want ook de kerk was in opdracht van de edellieden gebouwd. Het aantal inwo- ners oversteeg de vierhonderd niet. Af en toe kun je nog iets merken van dat feodale verleden. Zo zitten er vaak kettingbedingen en servituten op de gronden alhier. Dat betekent dat er allerlei beperkingen gelden. Bijvoorbeeld, het Beekdal moet altijd vrij uitzicht blij- ven behouden. Juridisch zijn die ser- vituten nauwelijks aan te vechten.” Maar de hertogen van Gelre en later de Van Arnhems, de Torcks en de Van Pallandst waren wel de motor van de plaatselijke economie? “Dat kun je gerust zo zeggen. Ze heb- ben veel voor Rozendaal betekend. Ook de laatste adellijke burgemees- ter. We willen een straat naar haar vernoemen, maar de politie heeft ons dat afgeraden.” Lachend: “Beetje las- tig wanneer je dringend 112 nodig hebt en je bevindt je in de H.L.M. Flugi van Aspermont-d’Hangest barones d’Yvoy van Mijdrecht-laan. De vernoeming gaat door, maar wel drastisch ingekort.” Wat zijn de voordelen van een kleine gemeente? “Groot voordeel is het korte lijntje tussen bewoners en gemeente. Het gebeurt geregeld dat burgers zon- der afspraak ons gemeentehuis binnen wandelen. Negen van de tien keer kunnen ze meteen aan- schuiven bij de desbetreffende ambtenaar. En als ze er samen niet uitkomen, gaan mijn collega-wet- houder Logemann of ik met het probleem aan de slag. We hebben samen als wethouders een veertig- urige werkweek, al heeft mijn vrouw wel eens de indruk dat ik die in mijn eentje ook heb.” Met wat voor moeilijkheden kloppen de burgers bij u aan? “Nou, pas nog een man die last heeft van een fietspad dat niet goed is aan- gelegd. Op het verkeerde oor, zoals dat heet. Hij heeft daardoor te kam- pen met een overvloed aan regenwa- ter bij zijn voordeur. Aan een oplos- sing wordt gewerkt.” En de nadelen? “De kwetsbaarheid. We hebben een ambtenarenapparaat van slechts 11,8 man en zitten daardoor in geval van ziekte al snel omhoog. Als iemand vanwege een hernia-operatie een half jaar uit roulatie gaat, kun je wel een uitzendkracht inhuren, maar voor- dat die is ingewerkt, ben je weer zes maanden verder. Onze financiële marges zijn klein. Op de meeste plaatselijke belastingen mag je geen winst maken, dus daar schiet de gemeentebegroting niets mee op. Hondenbelasting heffen we niet, want we kunnen ons geen ambte- naar permitteren die dat gaat contro- leren.” Maar de OZB zal in een welvarende gemeente als Rozendaal toch wel veel opleveren? “In absolute getallen wel, maar rela- tief is het maar vier procent van onze begroting. Gelukkig hebben we wel een sluitende boekhouding. Volgens een recent onderzoek bestuurs- krachtmeting, van oud-burgemees- ter De Graaf van Apeldoorn, doen we het zelfs prima. Zowel financieel als qua samenwerking met buurge- meenten.” Rozendaal is de kleinste gemeente van het vasteland. Hoe verloopt daar het waterbeheer? Milieuwethouder George van Gorkum (Rosendael ’74) vertelt erover. En over nog veel meer. “Het voordeel van een rijke gemeente? Ik zou het niet weten.” George van Gorkum “Rijkdom is ook niet alles” Nummer10Oktober2015