ekologia wokół nas │ 5 SeniorLO 50+ 03/2015 wania odpadów komunalnych narzucane przez Unię Europej- ską (prawdopodobne jest, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat Bruksela zakaże składowania odpadów, które można pod- dać odzyskowi). W celu poprawy systemu gospodarowania odpadami w Polsce powstaje szereg przepisów krajowych, które wpływają na jego funkcjonowanie. Jednym z nich jest wspomniane wcześniej rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmiesza- nych odpadów komunalnych. Jest to bardzo ważny akt w kon- tekście tego, co dzieje się z odpadami po tym, jak zostaną odebrane z naszych domów. Jednym z głównych założeń pro- cesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów jest wydzielenie z całego strumienia odpowiednich frakcji. Pierwszą są surowce wtórne, które dzięki temu nie tra- fiają na składowisko, a są kierowane do procesów recyklingu. Drugim odseparowanym elementem jest frakcja biodegrado- walna, która następnie zostaje przekazana do przetworzenia biologicznego. Podczas tego procesu odpady organiczne pod- daje się odpowiednim zabiegom (przekładanie, wysuszanie), które pozwalają na redukcję ich masy i objętości. Frakcja wy- suszona z założenia nie powinna trafiać już na składowisko, lecz być wykorzystywana jako alternatywne paliwo, spalane następnie w spalarniach. Gdyby jednak zdarzyło się tak, że odpady, które przeszły proces mechaniczno-biologicznego przetwarzania, trafiłyby na wysypisko, to stanowiłyby dużo mniejsze zagrożenie dla środowiska niż ich postać wyjściowa. Opisywane zabiegi przerabiania odpadów w kontrolowanych warunkach trwają zwykle kilka tygodni i pozwalają na zna- czące zredukowanie lub wręcz całkowite wyeliminowanie ze strumienia odpadów frakcji ulegającej biodegradacji. Dzięki temu na wysypisku nie zachodzą już procesy rozkładu, a co za tym idzie – zmniejsza się ilość gazu cieplarnianego emitowa- nego z miejsca składowania. Co istotne, wpływa to również na zredukowanie uciążliwości zapachowej wysypisk. Rozporządzenie precyzujące warunki mechaniczno-bio- logicznego przetwarzania odpadów obecnie obowiązujące w Polsce, na mocy zapisów ustawy o odpadach przestanie obowiązywać w styczniu 2016 roku. Dlatego więc – niezależ- nie od wspomnianych wyżej obecnych problemów w funk- cjonowaniu systemu gospodarki odpadami – konieczne jest opracowanie znowelizowanego aktu, nawet z czysto formal- nych powodów. Zapisy, które pojawią się w ostatecznie przyję- tym rozporządzeniu, są ważne nie tylko z powodu właściwego postępowania z odpadami. Rozporządzenie będzie bowiem miało kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców prowadzących mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpa- dów komunalnych w zakładach posiadających status RIPOK (tj. Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunal- nych). Nowe przepisy powinny zapewnić stabilność i efek- tywność ich funkcjonowania, co nadal stanowi problem w na- szym kraju (uwaga ta odnosi się również do całego systemu gospodarki odpadami). Ważne jest także zagwarantowanie uczciwej konkurencji operatorom instalacji do przetwarzania odpadów i promowanie sposobów zagospodarowania zgod- nych z przedstawioną hierarchią postępowania z odpadami. Prace nad rozporządzeniem w sprawie mechaniczno-biolo- gicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych trwają już bardzo długo i nadal zgłaszanych jest wiele uwag. Przedstawiciele branży gospodarki odpadami są zgodni, że jest to fundamentalny dokument, który będzie miał ogrom- ny wpływ na cały sektor. Ważne jest, żeby ostatecznie przy- jęte przepisy promowały z jednej strony najlepsze techniki i sposoby zagospodarowania odpadów, natomiast z drugiej – stabilne warunki do inwestowania w branży i uczciwą kon- kurencję. Przemyślane działania ustawodawcze w tej dziedzi- nie, połączone z naszymi obywatelskimi staraniami powinny w najbliższym czasie pomóc w osiągnięciu „społeczeństwa recyklingu”, do którego wspólnie dążymy. pg Źródła: • B. Fidziński, G. Walętrzak, Rozporządzenie Ministra Środowiska w spra- wie mechaniczno‑biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów ko- munalnych, „Logistyka Odzysku” 2015, nr 3 (16). • Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie mechaniczno -biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych z dnia 8 czerwca 2015 r. Rys. 1 Hierarchia postępowania z odpadami Źródło: opracowanie własne na podstawie DYREKTYWY PARLAMEN- TU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy. ZAPOBIEGANIE PRZYGOTOWANIE DO PONOWNEGO UŻYCIA RECYKLING UNIESZKODLIWIANIE INNE METODY ODZYSKU, np. odzysk energii Hierarchia postępowania z odpadami, do której stosowania zobligowały Polskę przepisy Unii Europejskiej, jednoznacznie ustanawia priorytety w sposobach zagospodarowania odpadów poczynając od zapobiegania powstawaniu odpadów.